Bộ Y tế cho phép sử dụng thuốc kháng thể đơn dòng vào điều trị bệnh nhân Covid-19 từ 12 t.uổi trở lên triệu chứng nhẹ đến vừa và có nguy cơ tiến triển nặng.
Theo Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 của Bộ Y tế ngày 21/9, thuốc kháng thể đơn dòng chỉ định cho các nhóm người cao t.uổi, béo phì, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, bệnh phổi mạn tính, đái tháo đường type 1 và type 2, bệnh thận mạn tính, gan mạn tính, suy giảm miễn dịch…
Thuốc kháng thể đơn dòng là thuốc ức chế Interleukine 6 hoặc trung hòa virus , theo Bộ Y tế. Một số thuốc đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo sử dụng, hoặc được cấp phép lưu hành, hoặc được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại ít nhất một nước như: tocilizumab, sarilumab; casirivimab 600 mg imdevimab 600 mg, bamlanivimab 700 mg estesevimab 1400 mg, etrovimab…).
Bộ Y tế cũng nêu rõ, đối với các loại thuốc chưa được WHO khuyến cáo sử dụng, chưa được cấp phép lưu hành, chưa được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại bất kỳ nước nào, thì việc sử dụng phải tuân thủ các quy định về thử nghiệm lâm sàng của Bộ.
Đây là điểm mới trong hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 lần này của Bộ Y tế, so với hướng dẫn hồi tháng 7. Hướng dẫn lần này cũng chi tiết hơn trong chỉ định điều trị bằng thuốc kháng virus.
Theo đó, thuốc kháng virus là thuốc ức chế sự sao chép của virus . Thuốc kháng virus đường uống dùng cho tất cả trường hợp xác định nhiễm nCoV giai đoạn sớm. Thuốc kháng virus đường tiêm, truyền dùng cho bệnh nhân nội trú.
Tương tự như thuốc kháng thể đơn dòng, Bộ Y tế cho phép thuốc (như remdesivir, favipiravir…) đã được WHO khuyến cáo sử dụng hoặc được cấp phép lưu hành, hoặc được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại ít nhất một nước, thì chỉ định theo tờ hướng dẫn sử dụng thuốc của nhà sản xuất kèm theo khi nhập khẩu.
Ở hướng dẫn hồi tháng 7, Bộ Y tế chỉ cho biết “đã có nhiều thuốc thử nghiệm nhưng chưa có hiệu quả rõ ràng. Khi được khuyến cáo, Bộ Y tế sẽ cho phép sử dụng”. Như vậy, hướng dẫn mới này sẽ giúp các bác sĩ có cơ sở, sử dụng chính xác thuốc và điều trị theo phác đồ cho bệnh nhân Covid-19.
Hiện, Bộ Y tế cũng đã có hướng dẫn tạm thời sử dụng thuốc remdesivir trong điều trị bệnh nhân Covid-19 tại Việt Nam.
Trước đây, điều trị Covid-19 chủ yếu điều trị triệu chứng, theo dõi sát bệnh nhân, hạn chế để bệnh nhẹ chuyển thành bệnh nặng. Thời gian qua, Bộ Y tế luôn tiếp cận các phương pháp điều trị mới trên thế giới và liên tục cập nhật phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19 .
Việt Nam đang dùng các “vũ khí quan trọng” như thuốc kháng viêm, corticoid, thuốc kháng đông, thuốc kháng virus remdesivir, molnupiravir… để điều trị bệnh nhân Covid.
Sau hơn một tháng đưa remdesivir vào điều trị bệnh nhân Covid-19 ở TP HCM và một số nơi, Bộ Y tế đang tổng hợp kết quả để đ.ánh giá hiệu quả của thuốc. Hiện chưa có dữ liệu cụ thể. Tuy nhiên, theo đ.ánh giá của Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, “cơ bản thuốc đã góp phần điều trị giảm được nồng độ virus và giảm được tỷ lệ t.ử v.ong đối với bệnh nhân Covid-19″.
Bệnh nhân Covid-19 điều trị tại TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Trong đợt dịch thứ 4, Việt Nam ghi nhận hơn 700.000 ca nhiễm ở 62 tỉnh thành, trong đó hơn 475.000 người đã khỏi bệnh. So với các đợt dịch trước, số bệnh nhân nặng cần phải can thiệp y tế tăng cao, tạo gánh nặng cho hệ thống y tế.
Bộ Y tế mới đây đ.ánh giá dữ liệu lâm sàng từ 53.608 bệnh nhân Covid-19 đang điều trị, theo đó gần 80% không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, khoảng 9,2% ở mức độ trung bình và 1,5% là ca nặng, nguy kịch.
Loại thuốc điều trị bệnh nhân Covid-19 thể nặng
Remdesivir được dùng cho các F0 diến biến nặng và phải có chỉ định của bác sĩ điều trị.
Đến nay, Bộ Y tế đã có 5 đợt phân bổ thuốc Remdesivir với tổng số gần 230.000 lọ.
Tại Việt Nam, ngày 5/8, những lô thuốc Remdesivir điều trị Covid-19 đầu tiên đã về tới sân bay Tân Sơn Nhất. Hội đồng Chuyên môn của Bộ Y tế sau đó đã thống nhất quyết định bổ sung Remdesivir vào phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19 tại Việt Nam và sử dụng ở một số cơ sở y tế.
Kết quả bước đầu cho thấy thuốc Redemsivir giúp bệnh nhân giảm lượng virus nhanh.
Theo bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, việc Bộ Y tế quyết định đưa thuốc Remdesivir vào điều trị bệnh nhân Covid-19 sẽ giúp các bác sĩ có sự lựa chọn liệu pháp điều trị thuốc kháng virus hiệu quả cho những bệnh nhân Covid-19 nặng.
Bác sĩ Phúc lưu ý đây là thuốc kháng virus dạng tiêm truyền, cần chỉ định của bác sĩ dựa trên tình trạng từng bệnh nhân.
Trước đó, tại Mỹ, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm của nước này đã thông qua sử dụng thuốc Remdesivir để điều trị bệnh nhân Covid-19 từ 12 t.uổi trở lên và nặng tối thiểu 40 kg.
Liên minh châu Âu cũng cấp phép lưu hành một cách có điều kiện Remdesivir để điều trị cho bệnh nhân Covid-19 cần trợ thở.
Với khả năng rút ngắn thời gian hồi phục và giảm mạnh tỷ lệ t.ử v.ong ở bệnh nhân diễn tiến nặng, Remdesivir đã được 50 quốc gia như Mỹ, EU, Úc, Nhật Bản, Singapore, Ấn Độ…, đưa vào phác đồ điều trị từ tháng 5/2020. Tuy nhiên, Remdesivir là một trong những loại thuốc điều trị khó tiếp cận trên thế giới.
Thuốc Remdesivir có hai dạng là nước và đông khô. Dưới dạng nước, Remdesivir đòi hỏi bảo quản trong kho lạnh 2-8 độ C với điều kiện kỹ thuật khắt khe, hệ thống trang thiết bị cầu kỳ, tốn kém.
Remdesivir cũng được bào chế dưới dạng đông khô, dễ bảo quản trong nhiệt độ khoảng 25 độ C giúp vận chuyển dễ dàng hơn.
Remdesivir chưa được nghiên cứu sử dụng trên thai phụ, do đó, chúng ta không nên sử dụng thuốc này cho phụ nữ mang thai. Ảnh: Science News.
Theo Giáo sư Dale Fisher, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm thuộc Đại học Quốc gia Singapore (NUS), thuốc điều trị Covid-19 rất quan trọng vì vaccine khó cho hiệu quả phòng bệnh 100%. Người đã tiêm vaccine vẫn có khả năng tái nhiễm.
Từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, nhiều tiến bộ trong nghiên cứu thuốc đặc trị được ghi nhận. Ngoài loại kể trên, các quốc gia trên thế giới còn sử dụng một số loại thuốc khác.
Năm 2020, Trung Quốc là nước đầu tiên cấp phép sử dụng Favipiravir để điều trị Covid-19. Sau đó, các nước như Nga, Nhật Bản, Ấn Độ, Italy…, cũng có quyết định tương tự.
Vào tháng 7, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến nghị sử dụng thuốc trị viêm khớp Actemra của hãng dược phẩm Roche (Thụy Sỹ) và thuốc Kevzara của hãng dược Sanofi (Pháp) cho bệnh nhân Covid-19 thể nặng.
Ngày 20/7, Nhật Bản đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phê chuẩn thuốc kháng thể Ronapreve để điều trị cho các bệnh nhân mắc Covid-19 ở mức độ nhẹ tới trung bình.
Các chuyên gia dịch tễ học nhận định SARS-CoV-2 và các biến chủng của loại virus này sẽ không biến mất hoàn toàn. Chúng sẽ tồn tại giống virus cúm mùa. Vì thế, việc phát triển các loại thuốc uống chữa Covid-19 tại nhà, giảm thiểu khả năng nhập viện cho người bệnh là rất cần thiết.
